ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ*
“Leadership and learning are indispensable to each other” – John F. Kennedy
Αναντίλεκτα οι σχολικές μονάδες επιτελούν ένα πολυσχιδές και δύσκολο έργο. Σημείο αναφοράς σε αυτή την προσπάθεια είναι πάντα η διευθυντική ομάδα, η ηγεσία μιας σχολικής μονάδας. Οι ανάγκες διοίκησης των σχολικών μονάδων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια λόγω των αυξημένων απαιτήσεων από το ΥΠΑΝ και τους γονείς, την αύξηση της παραβατικότητας, τον εκσυγχρονισμό των μεθόδων διδασκαλίας, τη χρήση της τεχνολογίας, την αύξηση των παιδιών που εντάσσονται στην ειδική εκπαίδευση κ.ά.
Αυξημένα δεν είναι μόνο τα καθήκοντα και οι απαιτήσεις αλλά και ο μαθητικός πληθυσμός. Το 2006 στα δημόσια νηπιαγωγεία φοιτούσαν 10225 παιδιά ενώ σήμερα ο αριθμός αυτός έχει φτάσει τα 13139 παιδιά. Ενώ έχει παρατηρηθεί μια αύξηση στον μαθητικό πληθυσμό της τάξης του 30%, οι διοικητικές θέσεις παραμένουν λίγο πολύ οι ίδιες, από το 2006. Συγκεκριμένα, το 2006 υπηρετούσαν στα δημόσια νηπιαγωγεία 38 Διευθύντριες και 65 Βοηθοί Διευθύντριες ενώ το 2023 υπηρετούν 46 Διευθύντριες και 66 Βοηθοί Διευθύντριες. Το διοικητικό προσωπικό παραμένει ουσιαστικά αναλλοίωτο αριθμητικά εδώ και 17 χρόνια παρόλο που οι ανάγκες έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Δυστυχώς το ΥΠΑΝ αφήνει αδιοίκητη μεγάλη μερίδα σχολείων, αφού δεν τα στελεχώνει με το απαραίτητο διοικητικό προσωπικό.
Η νομοθεσία όσον αφορά τους τύπους των σχολείων (δημοτικών και νηπιαγωγείων) και τη διοίκησή τους είναι ξεκάθαρη: Σχολεία με 1 δάσκαλο/νηπιαγωγό (μονοδιδάσκαλα) διοικούνται από απλή εκπαιδευτικό, σχολεία με 2 δασκάλους/νηπιαγωγούς (διδιδάσκαλα) διοικούνται από Βοηθό Διευθυντή ή απλό εκπαιδευτικό ενώ σχολεία με 3 ή περισσότερους δασκάλους/νηπιαγωγούς (πολυδιδάσκαλα) διοικούνται από Διευθυντή. Ενώ τα πλείστα διδιδάσκαλα δημοτικά με περισσότερο από 20 παιδιά διοικούνται από Βοηθό Διευθυντή, υπάρχουν 65 περίπου διθέσια νηπιαγωγεία με περισσότερο από 20 μαθητές που διοικούνται από απλές νηπιαγωγούς. Ταυτόχρονα, από τα 89 πολυθέσια νηπιαγωγεία, μόνο 46 διοικούνται από Διευθύντρια ενώ 32 διοικούνται από Βοηθό Διευθύντρια και 11 από απλή νηπιαγωγό. Αυτό σημαίνει πως για να διοικούνται από το κατάλληλο προσωπικό τα πολυθέσια δημόσια νηπιαγωγεία, πρέπει να δημιουργηθούν 43 περίπου θέσεις Διευθύντριας. Όταν δημιουργηθούν αυτές οι θέσεις, οι 32 Βοηθοί Διευθύντριες που διοικούν πολυθέσια νηπιαγωγεία θα μπορούν να εργαστούν σε διθέσια νηπιαγωγεία για να καλύψουν μέρος του διοικητικού κενού αλλά θα πρέπει να δημιουργηθούν άλλες 33 θέσεις Βοηθού Διευθύντριας για να καλυφθούν όλα τα διθέσια με περισσότερο από 20 μαθητές.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 108 νηπιαγωγεία Παγκύπρια που δε διοικούνται από το προσωπικό που προβλέπεται, ποσοστό 40% των δημόσιων νηπιαγωγείων. Σε αυτά τα νηπιαγωγεία φοιτούν 6062 παιδιά, 46% του συνολικού μαθητικού πληθυσμού. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως υπάρχουν μεγάλα νηπιαγωγεία με 75 μαθητές που διοικούνται από απλές νηπιαγωγούς αντί Διευθύντριες ενώ υπάρχουν νηπιαγωγεία των 45 μαθητών που διοικούνται από συμβασιούχες νηπιαγωγούς.
Η δημιουργία αυτών των θέσεων είναι ακόμη πιο επιτακτική αν λάβουμε υπόψη μας και την επικείμενη αύξηση του μαθητικού πληθυσμού στα δημόσια νηπιαγωγεία από τη σταδιακή επέκταση της υποχρεωτικής Προδημοτικής. Όλο και περισσότερα παιδιά θα φοιτούν στο Δημόσιο μεγαλώνοντας έτσι το μέγεθος και αλλάζοντας τον τύπο πολλών νηπιαγωγείων, καθιστώντας απαραίτητη την ανάγκη διοίκησής τους από Βοηθό Διευθύντρια ή Διευθύντρια. Ακόμη και χωρίς να υλοποιηθεί η επέκταση της υποχρεωτικής Προδημοτικής, την επόμενη σχολική χρονιά τα τμήματα θα είναι αυξημένα κατά 10, δημιουργώντας περαιτέρω διοικητικά κενά.
Το πρόβλημα της απουσίας διοικητικού προσωπικού έρχεται να προστεθεί στον μειωμένο διοικητικό χρόνο της διευθυντικής ομάδας και της μη επαρκούς (από άποψη χρόνου) παρουσίας γραμματειακού προσωπικού στα δημόσια νηπιαγωγεία, συντείνοντας στη διοικητική τους αποψίλωση και αποδυνάμωση. Η δε διοικητική στήριξη είναι ανύπαρκτη στα 87 μονοθέσια νηπιαγωγεία που λειτουργούν Παγκύπρια, αφού δε δίνεται καθόλου διοικητικός χρόνος στις νηπιαγωγούς που τα διοικούν. Μετά από πιέσεις της ΠΟΕΔ είναι καταγεγραμμένη η θετική διάθεση του ΥΠΑΝ να δώσει μελλοντικά κάποιο διοικητικό χρόνο στα μονοθέσια νηπιαγωγεία, κάτι το οποίο όμως πρέπει να υλοποιηθεί το συντομότερο.
Το ΥΠΑΝ οφείλει να στηρίξει τη διοίκηση των δημόσιων νηπιαγωγείων αυξάνοντας τις οργανικές θέσεις Διευθύντριας και Βοηθού Διευθύντριας. Έτσι, η λειτουργία των νηπιαγωγείων θα γίνει ακόμη καλύτερη και πιο αποδοτική, προς όφελος των παιδιών, του εκπαιδευτικού συστήματος και των μαθησιακών αποτελεσμάτων.
*Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ
Οργανωτικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ