16 χρόνια χωρίς αναθεώρηση φορολογικών κλιμάκων

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ*

Η φορολογική πολιτική ενός κράτους είναι υψίστης σημασίας, αφού οι φόροι αποτελούν τη σημαντικότερη πηγή εσόδων για αυτό. Παράλληλα όμως, μια σωστή φορολογική πολιτική πρέπει να λαμβάνει υπόψη της και να αμβλύνει τις ανισότητες ανάμεσα στις διάφορες εισοδηματικές ομάδες.

Μία από τις φορολογικές πολιτικές είναι η φορολογία των φυσικών προσώπων. Στην Κύπρο η φορολογία φυσικών προσώπων διαχρονικά τύγχανε αναθεώρησης κάθε 3-4 χρόνια κυρίως λόγω του πληθωρισμού. Αναθεώρηση των φορολογικών κλιμάκων έγινε το 1991, το 1996, το 2000, το 2002, το 2003, το 2004, το 2007 και η τελευταία το 2008. Το 2011, λόγω μνημονίου, προστέθηκε η φορολόγηση του εισοδήματος άνω των 60000 κατά 35%. Για παράδειγμα το 1991 οι πρώτες 2000 λίρες (περίπου 3400 ευρώ) ήταν αφορολόγητες. Σήμερα, τα πρώτα 19500 ευρώ είναι αφορολόγητα. Αν δεν τύγχαναν αναθεώρησης οι φορολογικές κλίμακες, ολόκληρος σχεδόν ο μισθός, ακόμη και των πιο χαμηλόμισθων υπαλλήλων, θα υπόκειτο σε φόρο τουλάχιστον 20%. Κάθε μερικά χρόνια λόγω κυρίως του πληθωρισμού οι φορολογικές κλίμακες τύγχαναν αναθεώρησης. Εδώ και 16 χρόνια όμως οι φορολογικές κλίμακες για τα φυσικά πρόσωπα παραμένουν οι ίδιες, παρά την τεράστια αύξηση του πληθωρισμού.

Εντοπίζοντας αυτό το ζήτημα, τον Μάρτιο του 2022, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις ΠΑΣΥΔΥ και ΣΑΚ μαζί με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις ΠΟΕΔ, ΟΕΛΜΕΚ και ΟΛΤΕΚ με επιστολή[1] τους ζήτησαν από το Υπουργείο Οικονομικών αναπροσαρμογή των φορολογικών κλιμάκων. Συγκεκριμένα, επειδή από το 2008, χρονιά που έγινε η τελευταία αναπροσαρμογή, μέχρι το τέλος του 2021, ο πληθωρισμός ανήλθε στο 11.9%, οι Συντεχνίες ζήτησαν τροποποίηση της κάθε φορολογικής κατηγορίας έτσι ώστε να μειωθεί ο φόρος που πρέπει να καταβάλλεται, να δοθούν δηλαδή φορολογικές ελαφρύνσεις. Στα χρόνια που μεσολάβησαν από το αίτημα αυτό, δηλαδή τα 2 τελευταία χρόνια, ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί ακόμη 11.9%[2]. Μέσα σε 2 χρόνια ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί όσο τα προηγούμενα 14. Η ΑΤΑ έχει βοηθήσει μερικώς στην αποκατάσταση της αγοραστικής αξίας των μισθών αλλά η μη προσαρμογή των φορολογικών κλιμάκων μειώνει την αποτελεσματικότητά της και αποδυναμώνει τη φιλοσοφία της. Παρόλο που ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί κατά 23.8% από το 2008 μέχρι σήμερα, οι αντίστοιχοι μισθοί έχουν αυξηθεί κατά 13-15%. Οι πραγματικοί μισθοί και η αγοραστική τους αξία έχουν μειωθεί σημαντικά από το 2008.

Η πιο πρόσφατη εξέλιξη για το θέμα, τον Σεπτέμβριο του 2023, ήταν η ανάθεση[3] στο Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου του έργου «Ολοκληρωμένος Φορολογικός Μετασχηματισμός». Το Κέντρο έχει αναλάβει να παρουσιάσει εισηγήσεις για τη δημιουργία ενός νέου φορολογικού συστήματος[4] στην Κύπρο. Το όλο έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη Αυγούστου του 2025, σε 2 σχεδόν χρόνια. Στο διάστημα αυτό οι πληθωριστικές πιέσεις θα συνεχίσουν να υφίστανται.

Η ανάγκη αναθεώρησης των φορολογικών κλιμάκων έχει καταστεί ακόμη πιο επιτακτική με την απότομη και μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού. Το συγκεκριμένο αίτημα δεν μπορεί να περιμένει άλλα 2 χρόνια, όταν και εάν το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών ολοκληρώσει το έργο του. Το Συνδικαλιστικό Κίνημα πρέπει να επιδιώξει άμεση διαπραγμάτευση με το Υπουργείο Οικονομικών έτσι ώστε να επιτευχθεί συμφωνία για αναθεώρηση των φορολογικών κλιμάκων. Με τα υφιστάμενα φορολογικά δεδομένα, κάθε χρόνος που περνά αποδυναμώνει την αγοραστική αξία των μισθών. Οι Συνδικαλιστικές Οργανώσεις πρέπει να δράσουν άμεσα.

*Οργανωτικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ.

Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ