Ώραριο - Διδακτικός Χρόνος εκπαιδευτικών

Εξέταση διάρθρωσης διδακτικού χρόνου εκπαιδευτικών υποχρεωτικής εκπαίδευσης υπό το φώς των κανόνων της Τυπικής Λογικής:

Σκοπός:

Η εξέταση της παρούσας ρύθμισης του θέματος του διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, με βάση τους κανόνες της Τυπικής Λογικής.

Διευκρίνηση όρων:

Για τους σκοπούς της έρευνας αυτής, οι ακόλουθοι όροι ερμηνεύονται ως εξής:

Α) Κανόνες της Τυπικής Λογικής:

1^ος: Κανόνας της Ταυτότητας: Κάθε έννοια ταυτίζεται μόνο με τον εαυτό της και μόνον. Α ≡ Α

2^ος: Κανόνας της Αντίφασης: Κάθε έννοια δεν μπορεί να αντιφάσκει με τον εαυτό της. Μαθηματική διατύπωση: Αν Α ≡ Β τότε Α ≠ Γ

3^ος: Κανόνας του Αποκλεισμού του τρίτου: Μεταξύ 2 αντιφατικών προτάσεων τότε ή η μια είναι ορθή ή η άλλη. Τρίτη λύση αποκλείεται. Είτε Α ≡ Β είτε Α≠Β .

4^ος: Κανόνας του επαρκούς λόγου. Για να δεκτούμε μια πρόταση ως ορθή ή λανθασμένη, πρέπει να τεκμηριώσουμε με επαρκή τεκμήρια τους ισχυρισμούς μας.

B) Υποχρεωτική εκπαίδευση

Στην δημόσια εκπαίδευση της Κύπρου, τα παιδιά είναι υποχρεωμένα, σε 10ετή υποχρεωτική φοίτηση. Αυτή είναι κατανεμημένη ως εξής: Νηπιαγωγείο: 1 χρόνος, Δημοτικό: 6 χρόνια, Γυμνάσιο 3 χρόνια. Για τους σκοπούς της μελέτης αυτής το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό θα εξετάζονται ενιαία, εφόσον ο διδακτικός χρόνος των εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση ταυτίζεται.

Γ) Εβδομαδιαίος Διδακτικός χρόνος μαθητών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση:

Στο νηπιαγωγείο και το Δημοτικό οι μαθητές παρακολουθούν μαθήματα που καλύπτουν διδακτικό χρόνο 35 διδακτικών περιόδων των 40 λεπτών εβδομαδιαίως.

Δ) Εβδομαδιαίος Διδακτικός χρόνος μαθητών στην υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση:

Με βάση στοιχεία που το Υπουργείο Παιδείας δημοσιεύει στην έκδοση του με τίτλο « Το εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου » ΥΠΠ- Λευκωσία 2003, οι μαθητές του γυμνασιακού κύκλου, παρακολουθούν μαθήματα συνολικής διάρκειας 37 διδακτικών περιόδων την εβδομάδα. Από αυτές τις περιόδους, οι 21 έχουν διάρκεια 45 λεπτών και οι άλλες 16 διάρκεια 40 λεπτών.

Ε) Χρονικός προσδιορισμός της διδακτικής περιόδου:

Με βάση τα δεδομένα της παραγράφου (Γ) η μέση διάρκεια της διδακτικής περιόδου στα Γυμνάσια προκύπτει από τον ακόλουθο τύπο:

Μέση διάρκεια διδακτικής περιόδου στα Γυμνάσια: {(21.45)+ (16.40) }/ 37= 42,84λεπτά.

Μέση διάρκεια διδακτικής περιόδου στα γυμνάσια = 42 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα.

Η διδακτική περίοδος στα δημοτικά είναι σταθερή και ίση με 40 λεπτά. Η όποια σύγκριση διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών , θα γίνει με βάση τις πιο πάνω οριοθετειμένες διάρκειες.

Στ) Ομαδοποίηση εκπαιδευτικών:

Για τους σκοπούς της μελέτης αυτής οι εκπαιδευτικοί της δημόσιας εκπαίδευσης χωρίζονται σε δύο ομάδες την Α και Β , ως εξής:

1) Ομάδα Α: Οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται στα δημοτικά και στα νηπιαγωγεία.

2) Ομάδα Β: Οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται στα τρία τελευταία χρόνια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, δηλαδή στα γυμνάσια.

Ζ)Ιεραρχία εκπαιδευτικών των ομάδων Α και Β:

Για τους σκοπούς της μελέτης αυτής οι εκπαιδευτικοί των ομάδων Α και Β χωρίζονται σε 3 ιεραρχικά επίπεδα, ανάλογα με την οργανική θέση που κατέχουν. Συγκρίσεις θα γίνονται ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς που βρίσκονται στο ίδιο, αλλά και διαφορετικό επίπεδο.

Η) Σταθμός ανέλιξης:

Για τους σκοπούς της έρευνας αυτής, σταθμός ανέλιξης σημαίνει το χρονικό ορόσημο, με βάση τα έτη υπηρεσίας, στο οποίο ο εκπαιδευτικός δικαιούται μείωση ωραρίου, χωρίς να αλλάξει επίπεδο.

2) Μέθοδος προσέγγισης του θέματος:

Η ορθολογική προσέγγιση του θέματος της διάρθρωσης του διδακτικού χρόνου καλύπτεται από μια από τις δύο πιο κάτω υποθέσεις:

Α) Υπόθεση της ενιαίας (ίσης) μεταχείρισης των εκπαιδευτικών της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, αναφορικά με τον εβδομαδιαίο διδακτικό τους χρόνο:

Σύμφωνα με την υπόθεση αυτή, το εκπαιδευτικό έργο των εκπαιδευτικών, του ιδίου επιπέδου, της υποχρεωτικής εκπαίδευσης κρίνεται ως έργο ίσης αξίας και δυσκολίας, και άρα ο διδακτικός τους χρόνος πρέπει να είναι ο ίδιος.

Β) Υπόθεση της διαφορετικής, κατ’ αναλογία, μεταχείρισης των των εκπαιδευτικών της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, αναφορικά με τον εβδομαδιαίο διδακτικό τους χρόνο:

Η διαφορετική κατ’ αναλογία μεταχείριση των εκπαιδευτικών για να είναι ορθή πρέπει να είναι σύμφωνη με τον κανόνα του επαρκούς Λόγου ( 4^ος κανόνας ). Προϋποθέτει μέτρηση της αξίας του έργου των εκπαιδευτικών, διαπίστωση της διαφορετικής αξίας σε διαφορετικές ηλικίες μαθητών, έκφραση της διαφοράς ως ποσοστό και ανάλογη αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών. Ως αποτέλεσμα της υπόθεσης αυτής, η διαφορά μεταξύ του διδακτικού χρόνου δύο ομάδων εκπαιδευτικών, του ιδίου επιπέδου, των οποίων η δυσκολία στο διδακτικό έργο διαφοροποιείται κατά ποσοστό Α%, θα είναι Α% .Η ποσοστιαία αυτή διαφορά, αναφορικά με τους εκπαιδευτικούς αυτούς , παραμένει σταθερή, ανεξάρτητα από τα έτη υπηρεσίας τους.

Αν η υφιστάμενη πρακτική δεν ικανοποιεί καμιά από τις δύο υποθέσεις, τότε θα χαρακτηριστεί ως παράλογη και ανορθολογική. Ως μη έχουσα εσωτερική λογική και αυτοσυνέπεια. Αυτό γιατί παραβαίνει τον τρίτο κανόνα της Τυπικής Λογικής, τον κανόνα του αποκλεισμού του τρίτου. Θα αποδείξουμε πως αυτή είναι η περίπτωση.

3) Η πρακτική του Υπουργείου Παιδείας:

Το Υπουργείο Παιδείας διαφοροποιεί τον διδακτικό χρόνο των εκπαιδευτικών που διδάσκουν στα τρία τελευταία χρόνια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, (ομάδα Β) σε σύγκριση με τον αντίστοιχο χρόνο των εκπαιδευτικών που διδάσκουν στα πρώτα 7 χρόνια(Ομάδα Α). Προφανώς το Υπουργείο δεν ασπάζεται την πρώτη υπόθεση. Μήπως όμως ασπάζεται τη δεύτερη; Μήπως υπάρχει μια σταθερή αναλογία στον διδακτικό χρόνο των δύο βαθμίδων, γεγονός που πιθανόν να εσήμαινε μια ορθολογική στάθμιση του έργου των δύο διαφοροποιημένων ομάδων; Τα στατιστικά στοιχεία που ακολουθούν θα προσπαθήσουν να απαντήσουν στα ερωτήματα αυτά. Στεκόμαστε όμως στο ακόλουθο αδιαμφισβήτητο γεγονός.

Η ρύθμιση του διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών των ομάδων Α και Β, δεν έγινε κατόπιν μιας συγκριτικής έρευνας της αξίας και της δυσκολίας του έργου κάθε μιας των ομάδων. Δεν ξέρω καμιά έρευνα, με ποσοτικά μετρήσιμα κριτήρια, που πάνω της να στηρίζεται η παρούσα ρύθμιση. Προφανώς αυτή δεν τεκμηριώνεται ως ορθή με βάση τον Κανόνα 4 (του επαρκούς λόγου) της τυπικής λογικής.

4) Σύγκριση του διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών του πρώτου( κατώτερου) επιπέδου.

Πίνακας 1 : Διδακτικός χρόνος απλών εκπαιδευτικών

* Μέση διάρκεια περιόδου στα τρία τελευταία χρόνια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης 42,84 λεπτά.

** Οι αριθμοί δίνονται κατά προσέγγιση πρώτου λεπτού.

*** Στους σχετικούς κανονισμούς αναγράφονται οι αριθμοί 7,75 , 15,75 και 19,75 ως η υπηρεσία εκπαιδευτικών της ομάδας Β, αντί 8, 16, 20, που για πρακτικούς λόγους παραθέτω.

Υπάρχει σταθερή ποσοστιαία διαφορά στον εβδομαδιαίο διδακτικό χρόνο απλών εκπαιδευτικών των δύο ομάδων; Η απάντηση είναι αρνητική. Τα στοιχεία διασαφηνίζονται στον πίνακα 2 που ακολουθεί:

Πίνακας 2: Διαφοροποίηση διδακτικού χρόνου ανάλογα με τα έτη υπηρεσίας

* επί του αντίστοιχου διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών της ομάδας Β, με τα ίδια χρόνια υπηρεσίας

Τα στοιχεία του πίνακα 2 σχηματοποιούνται ως εξής:

Α) Οι εκπαιδευτικοί της ομάδας Α με 0-8 χρόνια υπηρεσίας, έχουν 12,8% περισσότερο διδακτικό χρόνο από τους αντίστοιχους εκπαιδευτικούς της ομάδας Β. Ποια λογική ερμηνεία μπορεί να δοθεί στο γεγονός αυτό, σε σχέση με την υπόθεση Β; Προφανώς ότι ο βαθμός δυσκολίας του έργου των εκπαιδευτικών της ομάδας Β διαφοροποιείται κατά το ανάλογο ποσοστό από τον αντίστοιχο βαθμό δυσκολίας των εκπαιδευτικών της ομάδας Α. Οι απλοί δάσκαλοι που διδάσκουν στα τρία τελευταία χρόνια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης πρέπει να εκτελούν διδακτικό έργο κατά 12,8% δυσκολότερο, γι' αυτό το Υπουργείο Παιδείας διαφοροποιεί το διδακτικό τους ωράριο, μειώνοντας το κατά το ίδιο ποσοστό. Κατά λογική συνέπεια, ίδια μεταχείριση θα πρέπει να έχουν οι εκπαιδευτικοί των δύο ομάδων με τα ίδια χρόνια υπηρεσίας. Συμβαίνει άραγε αυτό; Ας συγκρίνουμε άλλες ομάδες με τα ίδια έτη υπηρεσίας για να το διαπιστώσουμε.

Β) Οι εκπαιδευτικοί της ομάδας Α με 8-14 χρόνια υπηρεσίας, έχουν 23,1% περισσότερο διδακτικό χρόνο από τους αντίστοιχους εκπαιδευτικούς της ομάδας Β. Η διαφορά εις βάρος της ομάδας Α αυξάνεται χωρίς να υπάρχει κάποιος προφανής λόγος. Δεν υπάρχει διαφοροποίηση του βαθμού δυσκολίας του έργου τους όταν οι εκπαιδευτικοί ξεπεράσουν τα 8 χρόνια υπηρεσίας. Με βάση την υπόθεση Β (Υπόθεση της διαφορετικής μεταχείρισης των εκπαιδευτικών ) η διαφορά θα έπρεπε να παραμείνει σταθερή στο ύψος του 12,8%.

Γ) Με την πάροδο των ετών υπηρεσίας η διαφορά εις βάρος της ομάδας Α αυξάνεται ακόμα περισσότερο και φτάνει το 29,7% . Καμιά από τις δύο προαναφερθείσες υποθέσεις δεν δικαιολογεί την αύξηση αυτή.

Δ) Αβίαστα προκύπτει ότι η μεταβλητή ποσοστιαία διαφορά των εκπαιδευτικών των ομάδων Α και Β του 1^ου επιπέδου, παραβιάζει το 2^ο και 3^ο κανόνα της Τυπικής Λογικής, λόγω της ολοφάνερης αντίφασης που περιέχει. Η διαφορά διδακτικού χρόνου των δύο ομάδων, που ορίζεται στην αρχή της υπηρεσίας στο 12,8% πρέπει να παραμείνει σταθερή εφόσον δεν έχουμε διαφοροποίηση του επιπέδου διοίκησης ή των καθηκόντων των συγκρινόμενων. Είναι αντιφατικό, μετρώντας την ίδια σταθερή μεταβλητή, να παίρνεις 5 διαφορετικές τιμές. Η ρύθμιση δεν τεκμηριώνεται με βάση τους κανόνες της Λογικής.

Η υπηρεσία ενός εκπαιδευτικού ως παράγοντας διαφοροποίησης του διδακτικού χρόνου:

Αποτελεί κοινή πρακτική, σε όλο το φάσμα της δημόσιας υποχρεωτικής εκπαίδευσης, η μείωση του χρόνου υπηρεσίας, με την πάροδο των ετών υπηρεσίας. Για τους απλούς εκπαιδευτικούς η μείωση αυτή φτάνει στο μέγιστο σημείο μετά την συμπλήρωση των 20 χρόνων υπηρεσίας. Στον πίνακα 3 θα συγκρίνουμε τον διδακτικό χρόνο των εκπαιδευτικών της ίδιας ομάδας. Με βάση την υπόθεση Β, αν οι εκπαιδευτικοί της Α ομάδας κερδίζουν μετά από 20 χρόνια υπηρεσίας ένα ορισμένο ποσοστό μείωσης, υπολογιζόμενο πάνω στον διδακτικό χρόνο των πρωτοδιόριστων συναδέλφων τους, το ίδιο ποσοστό πρέπει να κερδίζει και η ομάδα Β σε σχέση με τους δικούς της πρωτοδιόριστους. Προφανώς ο χρόνος περνά το ίδιο για όλους τους εκπαιδευτικούς, και η Τυπική Λογική επιβάλλει ανάλογη ποσοστιαία μείωση σε ίσα χρονικά διαστήματα υπηρεσίας, έστω και αν αρχίζουν από διαφορετική αφετηρία . Είναι αυτή η περίπτωση; Ας δούμε λοιπόν τα δεδομένα για να δώσουν οι αριθμοί μια λογική απάντηση:

Πίνακας 3: Έτη υπηρεσίας ως παράγοντας διαφοροποίησης του διδακτικού χρόνου

Τα ακόλουθα συμπεράσματα άνετα προκύπτουν από τον πίνακα:

1) Οι εκπαιδευτικοί της ομάδας Α, με την συμπλήρωση 20ετούς υπηρεσίας, καρπούνται μειώσεις ωραρίου συνολικού ποσοστού 13,8%. Το αντίστοιχο ποσοστό μειώσεων διδακτικού χρόνου της ομάδας Β είναι σχεδόν διπλάσιο και φτάνει το 25%

2) Συναφές με το πιο πάνω είναι το γεγονός ότι οι σταθμοί ανέλιξης των εκπαιδευτικών του πρώτου επιπέδου είναι τρεις για την ομάδα Β , ενώ για την ομάδα Α είναι μόνο δύο.

Καμιά λογική αυτοσυνέπεια δεν μπορεί να δικαιολογήσει τα δεδομένα του πίνακα 3, αφού δεν υπάρχει σταθερή αναλογία στις αντίστοιχες μειώσεις που καρπούνται οι ομάδες Α και Β. Χωρίς να πάρει προαγωγή ο απλός εκπαιδευτικός της ομάδας Β καρπούται διδακτικών μειώσεων ίσων με το ¼ του αρχικού διδακτικού του χρόνου, ενώ ο εκπαιδευτικός της ομάδας Α μόλις το 1/8 του χρόνου αυτού. Εκτός και αν αποδείξει κάποιος ότι ο χρόνος ρέει βραδύτερα για τους εκπαιδευτικούς της ομάδας Α, ( πράγμα που θα συνέβαινε μόνο στον κόσμο της επιστημονικής φαντασίας ) καμιά ερμηνεία που να αντέχει στην βάσανο της λογικής δεν υπάρχει για να εξηγήσει το προαναφερθέν φαινόμενο. Ο 4^ος κανόνας της Τυπικής Λογικής παραβιάζεται εφόσον δεν υπάρχει τεκμηρίωση της λογικής αναγκαιότητας της ρύθμισης αυτής. Παραβιάζονται επίσης ο 2^ος και 3^ος κανόνας. Η ποσοστιαία, αναλογική μείωση διδακτικού χρόνου λόγω χρόνου υπηρεσίας πρέπει να είναι η ίδια, εφόσον η μεταβλητή του χρόνου είναι η ίδια για όλους . Η αντίφαση είναι ολοφάνερη.

Σύγκριση του διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών του δεύτερου( ενδιάμεσου) επιπέδου.

Πίνακας 4 : Διδακτικός χρόνος βοηθών διευθυντών

Από τον πίνακα 4 προκύπτουν τα ακόλουθα δεδομένα:

1) Ο διδακτικός χρόνος ενός προαγόμενου β. δ/ντη της ομάδας Α είναι κατά 53,3% μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο χρόνο της ομάδας Β. Αν ευσταθεί η υπόθεση της διαφορετικής, αλλά κατ’ αναλογία σταθερής μεταχείρισης, θα ανέμενε κανείς ότι η διαφορά αυτή θα παρέμενε αμετάβλητη. Παρόλα αυτά η διαφορά αυξάνεται ως εξής εις βάρος της ομάδας Α:

α) Μετά την συμπλήρωση πέντε ετών υπηρεσίας στη θέση, αυτή φτάνει, σε ποσοστό το 79%

β) Μετά την συμπλήρωση 10 ετών υπηρεσίας στη θέση, αυτή φτάνει, σε ποσοστό το 114,9%

2) Η διαφορά εις βάρος των εκπαιδευτικών της ομάδας Α, υπερδιπλασιάζεται μέσα σε 10 χρόνια, χωρίς να υπάρχει διαφοροποίηση καθηκόντων, γεγονός ακατανόητο, πέραν και πάνω από κάθε λογική ερμηνεία. Οι διαφοροποιήσεις παραβιάζουν το 2^ο , 3^ο και 4^ο κανόνες της Τυπικής Λογικής, αφού υπάρχει μόνο μια ποσοστιαία αναλογία μεταξύ δύο σταθερών μεγεθών και όχι τρεις. Τουλάχιστον δύο από τα τρία ποσοστά της προηγούμενης παραγράφου πρέπει να είναι λανθασμένα, κανένα δε από τα τρία δεν τεκμηριώνεται. Καμιά διαφοροποίηση δεν γίνεται στην ποιότητα ή την ποσότητα του έργου των β. δ/ντών, όταν αυτοί συμπληρώνουν πέντε ή δέκα χρόνια υπηρεσίας στη θέση. Κατά συνέπεια, αν τα χρονικά αυτά ορόσημα οδηγούν σε μειώσεις διδακτικού χρόνου για τους β. δ/ντες της ομάδας Β, ανάλογες μειώσεις, σε ίσο ποσοστό πάνω στον διδακτικό τους χρόνο, θα έπρεπε να δίδονται και στους ομόβαθμους εκπαιδευτικούς της ομάδας Α.

Η υπόσταση των θέσεων του δευτέρου επιπέδου: Πραγματικές και εικονικές θέσεις

Το δεύτερο, ενδιάμεσο επίπεδο, αναφέρεται σε θέσεις που ασκούν διοικητικά καθήκοντα, εφόσον φέρουν τον τίτλο του β. δ/ντη. Θα ανάμενε κανείς ότι, ως συνέπεια του γεγονότος αυτού, η πλειοψηφία του εργάσιμου χρόνου των διοικητικών αυτών στελεχών δεν θα αφορούσε τον διδακτικό, αλλά τον υπόλοιπο εργάσιμο χρόνο τους και τα διοικητικά τους καθήκοντα. Ας δούμε την κατανομή του χρόνου των β. δ/ντων των ομάδων Α και Β για να εξάγουμε τα συμπεράσματα μας.

Πίνακας 5: Κατανομή χρόνου β. δ/ντων.

Από τον πίνακα 5 προκύπτουν τα ακόλουθα δεδομένα:

1)Είναι φανερό από τα δεδομένα του πίνακα 5 ότι οι β. δ/ντες της ομάδας Α, παρόλο που φέρουν αυτό τον τίτλο, αξιοποιούν την πλειοψηφία του εργάσιμου χρόνου τους στο σχολείο σε διδακτικά, και όχι σε διοικητικά καθήκοντα. Είναι μόνο κατ’ όνομα β. δ/ντες , ενώ πρακτικά είναι δάσκαλοι που φέρουν τον τιμητικό αυτό τίτλο. Αυτό τεκμαίρεται από το γεγονός ότι τα 2/3 του εργάσιμου χρόνου τους στο σχολείο δαπανούνται σε διδακτικά καθήκοντα.

2) Οι εκπαιδευτικοί της ομάδας Β, από την άλλη, δαπανούν μόνο το 1/3 του εργάσιμου χρόνου στα σχολεία τους σε διδακτικά καθήκοντα. Είναι φανερό ότι η πλειοψηφία του χρόνου τους δαπανάται σε διοικητικά καθήκοντα, ενώ η προαγωγή τους στην θέση είναι πραγματική και όχι εικονική, όπως στην περίπτωση της ομάδας Α.

3) Είναι φανερή η αντίφαση μεταξύ του τίτλου και των καθηκόντων των β. δ/ντων της ομάδας Α. Επίσης η δραματική διαφοροποίηση κατανομής διδακτικού χρόνου μεταξύ ομοειδών θέσεων των ομάδων Α και Β και η μη τεκμηρίωση της υπάρχουσας ρύθμισης, με πραγματικά δεδομένα. Η παραβίαση των κανόνων της Τυπικής Λογικής είναι εξόφθαλμη.

Συμπέρασμα:

Είναι φανερό ότι καμιά από τις δύο αρχικές υποθέσεις δεν εφαρμόζεται ούτε στην περίπτωση αυτή. Η χονδρική έστω εφαρμογή της αρχής της αναλογίας, θα οδηγούσε στο αναπόφευκτο γεγονός ότι η πλειοψηφία του εργάσιμου χρόνου των β. δ/ντών θα αναλωνόταν σε διοικητικά καθήκοντα πράγμα που δεν συμβαίνει στην περίπτωση της ομάδας Α. Σημειώνουμε και πάλι την έλλειψη κάθε λογικής αυτοσυνέπειας και αναλογίας σχετικά με τη μεταχείριση της ομάδας Α.

Σύγκριση διδακτικού χρόνου ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο επίπεδο.

Πίνακας 6: Σύγκριση διδακτικού χρόνου 1ου και 2ου επιπέδου

Από τον πίνακα 6 προκύπτουν τα ακόλουθα δεδομένα:

1) Η προαγωγή ενός εκπαιδευτικού της ομάδας Α σε θέση β. δ/ντη, ακολουθείται από μικρή ποσοστιαία μείωση του διδακτικού χρόνου, του ύψους του 14,8%. Με άλλα λόγια δεν διαφοροποιούνται ουσιαστικά τα καθήκοντα των προαγόμενων παρά ελάχιστα, σε σχέση με τους απλούς εκπαιδευτικούς.

2) Από την άλλη η ανάλογη ανέλιξη του εκπαιδευτικού της ομάδας Β, συνεπάγεται τριπλάσια σχεδόν ποσοστιαία μείωση του ύψους του 42,9%. Τα καθήκοντα των β. δ/ντων της ομάδας Β διαφοροποιούνται ουσιαστικά από τους απλούς εκπαιδευτικούς της ομάδας Β.

3) Απλοί εκπαιδευτικοί της ομάδας Β, σε ορισμένες περιπτώσεις, έχουν λιγότερα διδακτικά καθήκοντα από β. δ/ντες της ομάδας Α. Η ρύθμιση αυτή έρχεται σε αντίθεση με την πιο κάτω λογική, γενικά εφαρμοζόμενη, αρχή:

Όσο οι εκπαιδευτικοί ανέρχονται ιεραρχικά σε ψηλότερο επίπεδο διοίκησης, αυξάνεται ο διοικητικός και μειώνεται ο διδακτικός τους χρόνος. Ως λογική συνέπεια τούτου και ανεξαρτήτως της ομάδας στην οποία ανήκουν, εκπαιδευτικοί που βρίσκονται σε ανώτερο επίπεδο εκπαιδευτικής διοίκησης δεν πρέπει να έχουν περισσότερο εκπαιδευτικό χρόνο από εκπαιδευτικούς που βρίσκονται σε κατώτερο επίπεδο . Η παράβαση των κανόνων της Λογικής και πάλι είναι εμφανής, γιατί είναι εξ’ ορισμού αντιφατικό ένας β. δ/ντης να εργάζεται στην τάξη περισσότερο από ένα απλό εκπαιδευτικό.

Συμπέρασμα:

Η αρχή της αναλογίας δεν εφαρμόζεται. Η μέση διαφοροποίηση σε διδακτικό χρόνο, λόγω μετάβασης από το πρώτο στο δεύτερο επίπεδο, θα έπρεπε να είναι στα ίδια ποσοστιαία επίπεδα, με βάση την αρχή της αναλογίας. Το ενδιάμεσο επίπεδο για τους εκπαιδευτικούς της ομάδας Α είναι σχεδόν εικονικό. Μόνο κατ’ όνομα στην ομάδα αυτή έχουμε β. δ/ντες. Αυτοί είναι στην πράξη απλοί δάσκαλοι. Καμιά λογική αυτοσυνέπεια δεν υπάρχει στην κατάσταση αυτή. Ούτε τεκμηριώνεται λογικά η πιο πάνω ρύθμιση. Ακόμα και με την υπόθεση Β, θα έπρεπε να είχαμε ουσιαστική διαφοροποίηση του χρόνου των β. δ/ντων της ομάδας Α, για να μπορέσουν να εκτελούν τα διοικητικά τους καθήκοντα. Για μια ακόμα φορά διαβλέπουμε ότι οι κανόνες της Λογικής απουσιάζουν.

Β. Δ/ντες Α.

Στην ομάδα Β υπάρχει η θέση του β. δ/ντη Α , ενώ ανάλογη θέση δεν υπάρχει στην ομάδα Α. Ως αποτέλεσμα δεν μπορούν να γίνουν συγκρίσεις διδακτικού χρόνου. Παρόλα αυτά προκύπτει αβίαστα ότι η υπόθεση της ανάλογης μεταχείρισης και εδώ αδικαιολόγητα παραβιάζεται. Επιγραμματικά:

Η Ομάδα Β έχει δύο θέσεις προαγωγής στο ενδιάμεσο επίπεδο (β. δ/ντης, β. δ/ντης Α), ενώ η ομάδα Α μόνο μια. Η αρχή της αναλογίας θα ικανοποιόταν με ανάλογη ρύθμιση και για την ομάδα Α.

Σύγκριση του διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών του τρίτου (ανώτερου) επιπέδου.

Πίνακας 7: Διδακτικός χρόνος διευθυντών Ομάδων Α και Β

Από τον πίνακα 6 μπορούμε αβίαστα να βγάλουμε τα ακόλουθα συμπεράσματα:

Α) Το μέγεθος ενός σχολείου, όπως αυτό προκύπτει από τον αριθμό των εκπαιδευτικών που αυτό απασχολεί, είναι μέγεθος ευθέως ανάλογο με την ποσότητα του διοικητικού έργου του διευθυντή. Όσο πιο μεγάλο το σχολείο, τόσο πιο πολύ το διοικητικό έργο. Το αναντίλεκτο αυτό γεγονός λαμβάνεται υπόψη μόνο στην περίπτωση των δ/ντων της ομάδας Α. Από την άλλη πλευρά το μέγεθος του σχολείου, ως παράγοντας προσδιορισμού του διοικητικού έργου του δ/ντη, δεν λαμβάνεται υπόψη στην περίπτωση των δ/ντων της ομάδας Β. Ανεξάρτητα από το μέγεθος του σχολείου που διοικούν, το διδακτικό τους έργο παραμένει σταθερό. Αυτό είναι πολύ μικρότερο συγκριτικά με το διδακτικό έργο της ομάδας Α, κατά 3-5 φορές. Ο 2^ος κανόνας της Τυπικής Λογικής ολοφάνερα παραβιάζεται εφόσον στην περίπτωση της ομάδας Α λαμβάνεται ως παράγοντας προσδιορισμού του έργου του δ/ντη ο αριθμός του προσωπικού που διοικεί ενώ για τους δ/ντες της ομάδας Β ο ίδιος παράγοντας αγνοείται.

Β) Εξόφθαλμα η αρχή της αναλογίας, που διατυπώθηκε στην υπόθεση Β παραβιάζεται. Αν τα διδακτικά καθήκοντα των δ/ντων της ομάδας Α συναρτούνται με το μέγεθος του σχολείου που διοικούν, αυτό θα έπρεπε να συμβαίνει και για την ομάδα Β. Δεν μπορεί και οι δύο ρυθμίσεις να είναι ορθές γιατί παραβιάζουν τον 3^ο κανόνα, του αποκλεισμού του τρίτου. Είτε ο αριθμός του προσωπικού του σχολείου πρέπει να είναι προσδιοριστικός παράγοντας του έργου του δ/ντη, είτε όχι. Δεν μπορεί όμως ανάλογα με την περίπτωση να εφαρμόζονται και τα δύο. Ας αποφασιστεί, με βάση τον 4^ο κανόνα (του επαρκούς λόγου) ποια ρύθμιση θα ισχύσει για όλους τους διευθυντές.

Υποστήριξη διοικητικού έργου δ/ντων από Γραμματειακό Προσωπικό

Στα σχολεία που διοικούν οι δ/ντες της ομάδας Β εργοδοτείται γραμματειακό προσωπικό, που υποβοηθεί την εκτέλεση του διοικητικού έργου. Γραμματειακό προσωπικό δεν εργοδοτείται σε σχολεία της ομάδας Α, και το έργο αυτό διεκπεραιώνεται από τους δ/ντες και τους β. δ/ντες της ομάδας αυτής. Για ακόμα μια φορά διαπιστώνουμε παραβίαση της αρχής της αναλογίας, αντίφαση και κατακρεούργηση των κανόνων αρ. 2 και 3 της Τυπικής Λογικής . Για περαιτέρω υποστήριξη της θέσης αυτής παραθέτουμε απόσπασμα εγγράφου της Μικτής Επιτροπής Προσωπικού Εκπαιδευτικής υπηρεσίας (Μ.Ε.Π.Ε.Υ) που ομόφωνα υιοθετεί την ανάγκη εργοδότησης γραμματειακού προσωπικού στα δημοτικά σχολεία.

Ε.Γ.Π. 72 / 86 /α ΜΙΚΤΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ – Π.Ο.Ε.Δ

12 Φεβρουαρίου 1991

ΘΕΜΑ: ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΩΝ

ΣΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Ύστερα από συζήτηση του αιτήματος της Π.Ο.Ε.Δ. για πρόσληψη βοηθητικού προσωπικού στα σχολεία Δημοτικής Εκπαίδευσης, στην Μ.Ε.Π.Ε.Υ (Ημ. 4.10..1990) και της απόφασης για συγκρότηση Ειδικής Επιτροπής για μελέτη του θέματος, η επιτροπή που συγκροτήθηκε και που αποτελείτο από τον κ. Ν. Λεοντίου, Επιθεωρητή Α Δημοτικής Εκπαίδευσης (Πρόεδρο), τον κ. Π. Κωνσταντινίδη Επιθεωρητή Μέσης Εκπαίδευσης, τον κ. Α. Δαμιανό, Επιθεωρητή Δημοτικής Εκπαίδευσης, τον κ. Β. Βασιλείου, εκπρόσωπο Υπηρεσίας Δημοσίας Διοίκησης και Προσωπικού (Υ.Δ.Δ.Π.) και τους κ.κ. Κ. Πρωτοπαπά, Γ. Γεωργίου και Α. Λουκά, εκπροσώπους της Π.Ο.Ε.Δ συζήτησε, σε τέσσερις συνεδρίες, το θέμα και κατέληξε στις πιο κάτω ομόφωνες εισηγήσεις και γενικές παρατηρήσεις.

Η εισαγωγή του θεσμού του επιμελητή ή γραφέα, όπως γίνεται εισήγηση να υιοθετηθεί ως όρος, και στα δημοτικά σχολεία κρίνεται ως αναγκαία. Ορθά δομημένος στην πράξη θα συμβάλει στην ποιοτική βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης.

Ο θεσμός να εφαρμοστεί σε όλα τα σχολεία από τριδιδάσκαλα και άνω....

Το απόσπασμα που θέσαμε υπόψη σας αποτελεί τεκμηριωμένη, ομόφωνη μαρτυρία της ανάγκης για εισαγωγή επιμελητών, για υποστήριξη του έργου των δ/ντων της ομάδας Α. Αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας, την ανάγκη για στελέχωση των δημοτικών σχολείων με επιμελητές. 14 χρόνια μετά την σύνταξη του εγγράφου αυτού, που συνετάχθη από επιτροπή αποτελούμενη από υψηλόβαθμούς αξιωματούχους των Υπουργείων Οικονομικών και Παιδείας, αυτό παραμένει ανενεργό... Κανένας επιμελητής δεν έχει διοριστεί ακόμα και ούτε προβλέπεται να γίνει κάτι τέτοιο σύντομα. Η μη εφαρμογή της λογικά τεκμηριωμένης αυτής ρύθμισης, δείχνει περιφρόνηση προς τον 4^ο κανόνα της Τυπικής Λογικής. (Κανόνας του Επαρκούς Λόγου)

Σύγκριση διδακτικού χρόνου ανάμεσα στο δεύτερο και το τρίτο επίπεδο.

Πίνακας 8: Σύγκριση διδακτικού χρόνου 2^ου και 3^ου επιπέδου

Από τον πίνακα 8 αβίαστα προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

Α) Οι β. δ/ντες της ομάδας Β έχουν λιγότερο διδακτικό χρόνο, από τους δ/ντες της ομάδας Α. Η πιο πάνω διαπίστωση βάναυσα παραβιάζει την αρχή της αναλογίας, όπως αυτή αναφέρεται στην υπόθεση Β, αφού αξιωματούχοι που είναι υπεύθυνοι για τη διοίκηση ενός σχολείου με 300-400 μαθητές, είναι υποχρεωμένοι να διδάσκουν περισσότερο από αξιωματούχους (β. δ/ντες) που βρίσκονται σε κατώτερο επίπεδο διοίκησης. Παραβιάζονται επίσης ο κανόνας της αντίφασης και ο κανόνας του αποκλεισμού του τρίτου εφόσον εκπαιδευτικοί σε ανώτερο επίπεδο διοίκησης έχουν περισσότερο διδακτικό χρόνο από εκπαιδευτικούς κατωτέρου επιπέδου. Παρόμοιο φαινόμενο είχαμε δει όταν συγκρίναμε εκπαιδευτικούς των δύο ομάδων του 1^ου και 2^ου επιπέδου. Για λόγους συντομίας δεν θα επαναλάβω επί λέξη την επιχειρηματολογία της σύγκρισης αυτής.

B) Ο εβδομαδιαίος διδακτικός χρόνος των δ/ντων της ομάδας Α είναι τρεις με πέντε φορές περισσότερος από τον αντίστοιχο χρόνο των δ/ντων της ομάδας Β. Αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι τελευταίοι υποστηρίζονται στο διοικητικό τους έργο από γραμματειακό προσωπικό και β. δ/ντες με ελάχιστα διδακτικά καθήκοντα, διογκώνει σε τρομερό βαθμό την ποσοστιαία διαφορά που είδαμε στη σύγκριση προηγούμενων επιπέδων. Καμιά λογική αιτιολόγηση δεν δικαιολογεί την εκθετική αυτή αύξηση της διαφοράς. Ας δούμε με την λογική των αριθμών τις διαφορές αυτές:

1) Στο πρώτο επίπεδο (απλοί εκπαιδευτικοί) έχουμε διαφορά διδακτικού χρόνου εις βάρος της ομάδας Α του ύψους του 12,8 – 29,7%.Οι διαφορές αυξάνουν όσο αυξάνουν τα χρόνια υπηρεσίας.

2) Στο ενδιάμεσο επίπεδο (β. δ/ντες) έχουμε διαφορές κυμαινόμενες από 53,3 – 114,9% εις βάρος της ομάδας Α.

3) Στο ανώτερο επίπεδο οι διαφορές αυξάνουν ακόμα περισσότερο και φτάνουν μεταξύ 257,3 – 491,2%

Αν κάποιος μπορεί να εκλογικεύσει αυτό το παράλογο μοτίβο ας με πληροφορήσει και εμένα. Μέχρι τότε θεωρώ την υπάρχουσα ρύθμιση ως ασυμβίβαστη με τις δυο αρχικές υποθέσεις που έχουμε κάνει, καθώς και με τον κανόνα του επαρκούς λόγου. (Τυπική Λογική, τέταρτος κανόνας)

Απαλλαγές διδακτικού χρόνου για εξωδιδακτικά καθήκοντα.

Κατά το σχολικό έτος 2003-2004, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, δίδονταν απαλλαγές διδακτικών καθηκόντων, για ανάληψη εξωδιδακτικών και διοικητικών καθηκόντων από απλούς εκπαιδευτικούς. Οι απαλλαγές αυτές , σε μεγάλο βαθμό είναι μη θεσμοποιημένες, υπάρχουν δε ντεφάκτο λόγω καθιερωμένης πρακτικής που ισχύει από χρόνια. Στον πίνακα 9 που ακολουθεί θα συγκρίνουμε συγκεκριμμένες αφαιρέσεις που δίνονται στις ομάδες Α και Β, για ομοειδή καθήκοντα. Με βάση τις συγκρίσεις και τις αρχικές υποθέσεις μας θα εξάξουμε συμπεράσματα.

Πίνακας 9: Απαλλαγές διδακτικών καθηκόντων για εξωδιδακτικά καθήκοντα

1) Δε θα πρωτοτυπήσουμε. Η ίδια διαπίστωση και πάλι. Κανένας σεβασμός στην αρχή της αναλογίας, αφού για εκπαιδευτικούς που εκτελούν ίδια ή παρόμοια καθήκοντα δεν ακολουθείται ενιαία πρακτική αναφορικά με τις απαλλαγές. Οι απαλλαγές αυτές αυξάνουν τις ποσοστιαίες διαφορές εις βάρος Α. Είναι ακατανόητες, παράλογες, αψυχολόγητες. Θα πρέπει να ακολουθείται ενιαία τακτική αναφορικά με τον τομέα αυτό. Είτε θα πρέπει να απαλλάσσονται όλοι λόγω ανάληψης συγκεκριμένων εξωδιδακτικών καθηκόντων, είτε κανένας. Δύο μέτρα και δύο σταθμά πρέπει να αποφευχθούν.

2) Η αντίφαση είναι ολοφάνερη. Αν η τήρηση των πρακτικών, το ωρολόγιο πρόγραμμα, η προετοιμασία εκδηλώσεων κλπ είναι επαρκής λόγος για αφαίρεση διδακτικού χρόνου από τους εκπαιδευτικούς της ομάδας Β είναι επαρκής λόγος και για τους εκπαιδευτικούς της ομάδας Α. Εφόσον αυτό δε συμβαίνει έχουμε παραβίαση του 2^ου κανόνα της Τυπικής Λογικής. Η τήρηση διαφορετικών πρακτικών, ανάλογα με την ομάδα που ανήκει ο εκπαιδευτικός, σχετικά με τις απαλλαγές, παραβιάζει τον κανόνα του αποκλεισμού του τρίτου, εφόσον δεν μπορεί και οι δύο αντιφατικές ρυθμίσεις να είναι ταυτόχρονα ορθές. Τέλος η έλλειψη επιχειρηματολογίας, που θα μπορούσε να αποτελούσε μια προσπάθεια τεκμηρίωσης της αντιφατικής τακτικής σηματοδοτεί την δολοφονία του 4^ου κανόνα της Τυπικής Λογικής.

Πρόταση για μια λογική αναδιάρθρωση του διδακτικού χρόνου της ομάδας Α:

Τα δεδομένα, που έχουν προκύψει από τους πίνακες 1-9, έχουν τεκμηριώσει ότι η ρύθμιση του διδακτικού χρόνου των ομάδων των εκπαιδευτικών της υποχρεωτικής εκπαίδευσης είναι ασύμβατη με τους κανόνες της Τυπικής Λογικής. Επίσης δείχνουν ότι καμιά από τις δύο αρχικές, ορθολογικές υποθέσεις που έχουμε θέσει δεν εφαρμόζεται. Η διαπίστωση αυτή με ώθησε να διατυπώσω τις πιο κάτω λογικές αρχές, που θα προσφέρουν τις βάσεις για την πρόταση που ακολουθεί. Η πρόταση, που κατά την άποψη μου αντιμετωπίζει ορθολογικά το πρόβλημα, θα παρατεθεί στους πίνακες 10 και 11.

Λογικές αρχές για ρύθμιση του θέματος του διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.

1) Η Κυβέρνηση, ως εργοδότης, παραδέχεται ότι η διαφορά δυσκολίας του διδακτικού έργου των απλών εκπαιδευτικών των ομάδων Α και Β, κατά την έναρξη της σταδιοδρομίας τους, δεν υπερβαίνει το 12,8%. Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ των πρωτοδιόριστων των δύο ομάδων. Θεωρώ λογικό η διαφορά αυτή να παραμένει σταθερή, κατά προσέγγιση, ανεξάρτητα από τα έτη υπηρεσίας των ατόμων αυτών, όσο παραμένουν στο πρώτο ιεραρχικό επίπεδο διοίκησης.

2) Οι απλοί εκπαιδευτικοί της ομάδας Β έχουν τρεις φορές μείωση ωραρίου μέχρι το 21^ο έτος υπηρεσίας, ενώ οι αντίστοιχοι εκπαιδευτικοί της ομάδας Α μόνο δύο. Ο χρόνος μετρά το ίδιο για όλους, άρα όλοι πρέπει να έχουν τρεις μειώσεις, ανεξάρτητα από την ομάδα που ανήκουν.

3) Οι β. δ/ντες της ομάδας Β έχουν μείωση ωραρίου στο 5^ο και 10^ο έτος από την προαγωγή τους στην θέση. Ανάλογη μείωση, στα ίδια χρονικά ορόσημα, πρέπει να έχουν και οι β. δ/ντες της ομάδας Α.

4) Η ανέλιξη ενός εκπαιδευτικού σε ανώτερο επίπεδο διοίκησης σημαίνει, ανάλογη μείωση του ποσοστού του διδακτικού του χρόνου και αύξηση του διοικητικού. Εκπαιδευτικός που βρίσκεται σε ανώτερο επίπεδο διοίκησης, ανεξάρτητα από το αν βρίσκεται στην ομάδα Α ή Β, δεν μπορεί να έχει περισσότερο διδακτικό χρόνο από άλλο εκπαιδευτικό, κατώτερου επιπέδου διοίκησης.

5) Η απαλλαγή εκπαιδευτικών για εξωδιδακτικό έργο, πρέπει να γίνεται με ενιαία κριτήρια, που να βρίσκονται σε συμφωνία με τους κανόνες της Τυπικής Λογικής και ανεξάρτητα από την ομάδα που βρίσκεται ο εκπαιδευτικός. Ή πρέπει να θεσμοθετηθούν για όλους, ή να καταργηθούν για όλους.

6) Τα σχολεία των εκπαιδευτικών της ομάδας Α θα πρέπει να επανδρωθούν με γραμματειακό προσωπικό. Μια λογική αναλογία είναι ένας επιμελητής για κάθε 500 μαθητές.

Ακολουθούν οι πίνακες 10 και 11:

Πίνακας 10:Προτεινόμενη αναδιάρθρωση του διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών της ομάδας Α

Πίνακας 11: Κατανομή Γραμματιακού προσωπικού στα σχολεία της ομάδας Α